AKTA POGŁÓWNEGO Z LAT 1662-1674 – CZĘŚĆ II
PARAFIE: KOSOWO, MIEDZNA, PROSTYŃ, STOCZEK, BRAŃSZCZYK, DŁUGOSIODŁO.
W opublikowanym przed czterema tygodniami opracowaniu zamieszczono regestry osób obciążonych podatkiem pogłównym w latach 1673 i 1674 w parafiach Brok, Sadowne i Zaręby Kościelne. Regestry poprzedzono obszernym wstępem wyjaśniającym naturę tej daniny oraz sposób kalkulacji kwot obciążających osoby o różnym statusie społecznym. Czytelników pragnących zapoznać się z tymi informacjami zapraszam do przejrzenia zamieszczonego na tej samej stronie internetowej opracowania Akta pogłównego z lat 1662-1674. Część I.
Wymienione w tamtym opracowaniu parafie leżały w opisywanych czasach w ziemi nurskiej województwa mazowieckiego. W niniejszym zamieszczono wiadomości także o płatnikach pogłównego zamieszkałych w ziemi drohickiej województwa podlaskiego, w parafiach Kosów, Miedzna i Prostyń. Dla parafii województwa podlaskiego przetrwały dokumenty tyczące poboru pogłównego w roku 1662. One także noszą miano regestrów, ale nie są to spisy przygotowane wyłącznie dla potrzeb poboru daniny, ale raczej rachunki poborowe. Dla każdej miejscowości uwzględniono percpetę, czyli faktyczne wpływy z daniny oraz – jeśli taka była – retentę, czyli zaległości. Jak na stan dotkniętego straszliwymi klęskami kraju, to owych zwłok w płatnościach nie było nazbyt dużo. Zaległości dotyczyły nie tylko pogłównego, ale wszystkich ustanawianych wówczas podatków. W roku 1658 braki w wybieraniu przeznaczonej na utrzymanie stałego wojska kwarty wynosiły w województwie mazowieckim – 72,7%. Tamtego poboru dokonywano praktycznie na pogorzeliskach. W tym opracowaniu świadectwem dokonanych przez najeźdźców zniszczeń i następujących po nich fal epidemii jest choćby przypadek wiosek Kiełczew i Kutaski (ob. Poniatowo). W roku 1662 nie znaleziono tam nikogo kwalifikującego się do obciążenia podatkiem. Te same wioski świadczą także o postępującej z wolna odbudowie. W roku 1674 stoi już w Kiełczewie dwór z całkiem liczną czeladzią, na wsi zaś obciążono pogłównym 67 osób. W Kutaskach są nawet dwa dwory, choć znacznie mniej poddanych. W rachunkach z roku 1662 nie wspomniano także o wiosce Nowa Wieś w parafii kosowskiej, ale akta nie zawierają wyjaśnienia, z jakiej to się stało przyczyny.
Więcej na stronie https://madzelan.cba.pl/akta-poglownego-z-lat-1662-1674-czesc-ii-parafie-kosowo-miedzna-prostyn-stoczek-branszczyk-dlugosiodlo/
