Najczęstsze alergie układu oddechowego

Najczęstszymi objawami alergii układu oddechowego są: kichanie i kaszel.

Alergie układu oddechowego występują najczęściej w postaci nieżytu nosa lub astmy oskrzelowej. Nieżyt nosa jest przykładem alergii górnych dróg oddechowych, a astma oskrzelowa dotyczy dróg dolnych. Zapoznamy się teraz z typowymi objawami.

Alergiczny nieżyt nosa powoduje kichanie, swędzenie, wyciek wydzieliny lub niedrożność nosa. Objawy te mogą mieć charakter okresowy, jako reakcja na unoszące się co jakiś czas w powietrzu pyłki roślin.  Taki nieżyt nazywa się katarem siennym lub sezonowym alergicznym nieżytem nosa. Zdarza się jednak, że dolegliwości utrzymują się przez cały rok, a choroba nosi nazwę całorocznego nieżytu nosa. Wywołują ją roztocza kurzu domowego. Dziecko często pociera nos kierując rękę ku górze, co określa się jako „pozdrowienie alergiczne”. W przeciwieństwie do zaziębienia alergia nie jest zaraźliwa, a dziecko nie ma gorączki.

Astma oskrzelowa to zapalenie i zwężenie oskrzeli doprowadzających powietrze do płuc. Zmiany w oskrzelach mniej lub bardziej utrudniają oddychanie, ponieważ powietrze wdychane do płuc nie może ich swobodnie opuścić. W czasie napadu astmy dziecko staje się niespokojne, skarży się na utrudnienie oddechu, może mieć nawet wrażenie duszenia się. Łagodniejszym, choć nie mniej dokuczliwym objawem astmy jest uporczywy kaszel. Alergii układu oddechowego, zwłaszcza katarowi siennemu, często towarzyszą objawy alergicznego zapalenia spojówek. Oczy – nie zdarza się, by zmiany objęły tylko jedno – są zaczerwienione, łzawią i pieką. Dziecko trze je więc, tłumacząc się swędzeniem, często skarży się też na podrażnienia spowodowane zbyt mocnym światłem.

Najczęstsze alergie skóry.

Zaczerwienienie, suchość i obrzęk skóry to sygnały alarmowe.

U alergicznych dzieci często spotykamy takie choroby skóry jak wyprysk (egzema) i pokrzywka.

Ustalenie, co było przyczyną, bywa trudne i wymaga niemalże zdolności detektywa. Wynika to między innymi z faktu, że objawy mogą pojawić się w dzień lub w tydzień od kontaktu z alergenem, który był na przykład częścią jakiejś potrawy.

Wyprysk atopowy może mieć dwojaki charakter. Wyprysk kontaktowy występuje w tych miejscach skóry, które mają bezpośredni kontakt z substancją uczulającą. Najlepiej znane są zjawiska: „wyprysku guziczkowego”, wywołanego na skórze brzucha przez guziki spodni zawierające nikiel i „wyprysku płatka ucha”, spowodowanego przez kolczyki wykonane ze stopów metali. Wyprysk atopowy jest związany z uwarunkowaniem genetycznym. Może on dotyczyć całej skóry lub tylko niektórych jej obszarów, najczęściej okolic podkolanowych i zgięć ramion.

Przykra rzeczywistość.

Pojawienie się wyprysku może znacznie utrudniać życie dziecka, powodując ograniczenie kontaktów towarzyskich, czy nawet całkowitą izolację chorego. Spowodowane przez wyprysk zmiany skórne są albo zaczerwienione i sączące, albo łuskowate i suche, przypominające skórę węży. Ogromne problemy stwarza zwykle świąd. Dzieci cierpiące na tę dolegliwość są uważane za nerwowe lub drażliwe. Często same przejawiają skłonność do trzymania się na uboczu grupy. Zdarza się jednak, że są odtrącane przez inne dzieci.

Wyprysk nie jest zaraźliwy i dzieci nie muszą być wykluczane z żadnych zajęć szkolnych z jego powodu. Ich udział we wszystkich czynnościach jest wręcz wskazany, gdyż pomaga im lepiej znosić swoją sytuację.

Pokrzywka jest natomiast zapaleniem skóry, które wyglądem przypomina siatkę. Dziecko skarży się, że obrzmiała skóra piecze i swędzi. Przy dotyku jest ona gorąca i pokryta wypukłymi plamami.

Obrzęk naczynioruchowy obejmuje twarz i powieki. Jest to zjawisko bardzo zwracające uwagę, gdyż obrzmiałe powieki i usta są dwukrotnie grubsze niż zwykle. Obrzęk naczynioruchowy staje się niebezpieczny, gdy obejmuje górne drogi oddechowe. Poważnie utrudnia wtedy oddychanie.

Gdzie dziecko styka się z alergenami?

Najczęściej spotykane substancje odpowiedzialne za alergiczne dolegliwości dzieci w wieku szkolnym? Możemy się zdziwić, ale są one obecne nie tylko w domu. Czyhają na dzieci również np. w szkole.

Roztocze kurzu domowego.

Kurz domowy to prawdziwa kompozycja różnych alergenów! Pod mikroskopem przypominają one małe pajączki. Są to organizmy żywe, namnażające się i ginące w ciepłych, wilgotnych kryjówkach. Najlepiej czują się w poduszkach, materacach i dywanach. Nie znoszą zarówno chłodu, jak i gorącego, suchego powietrza. Ich wrogami są zatem przeciągi i dobrze wietrzone pomieszczenia – np. klasa szkolna stanie się zdrowsza, gdy okna będą często otwierane, a kurze wycierane nie na sucho, ale zmywane, co pozwoli uniknąć wzniecania tumanów pyłu. Obecność innych składników w kurzu domowym zależy od warunków panujących w pomieszczeniu.

Pleśnie.

Pleśnie nie stwarzają zwykle problemu w klasie, w której wilgotność powietrza jest prawidłowa, a para nie osadza się nadmiernie. Rozwojowi pleśni sprzyjają rośliny doniczkowe, zatem nie należy przesadzać z ich ilością.

Zwierzęta.

W pomieszczeniach, gdzie uczą się dzieci, często znajdują się klatki ze świnkami morskimi, królikami, chomikami i innymi futerkowymi przyjaciółmi. Zajmowanie się i bliższe poznawanie zwierząt przynosi niewątpliwie duże korzyści edukacyjne, psychologiczne i emocjonalne, jednak wiele dzieci reaguje uczuleniem na futra i skórę tych gryzoni. Z tego powodu lepiej nie umieszczać ich w klasie, lecz w innych pomieszczeniach.

Agata Tabor – pielęgniarka szkolna

Na podstawie: „Alergie u dzieci w wieku szkolnym” – The UCB Institute of Allergy