Sadowianki – Sadowne, Dożynki 15 sierpnia 2017
Hasło dożynek: ,,Mała pszczoła – wielka praca”.
Tradycją jest, że pod koniec sierpnia lub na początku września obchodzi się uroczyście święto plonów. Od zamierzchłych już czasów każdej pracy ludzkiej w polu towarzyszyły różnorakie zabiegi magiczne, które miały zapewnić dobry urodzaj. Obrzędy związane ze zbiorem plonów należą do najstarszych. W dniu zakończenia żniw przynoszono z pola ostatnią garść zboża, którą przechowywano aż do siewów wiosennych.
Z czasem początkowe zwyczaje przeistoczyły się w większe widowiska obrzędowe. Zamiast garści zboża przynoszono odpowiednio składane i wite wieńce strojne w kwiaty i wstążki. Uczestniczyła w tym już większa grupa ludzi śpiewając pieśni dożynkowe, wyrażając radość z zakończenia zbioru zbóż.
Tak powstał na ziemi polskiej zwyczaj dożynek.
W Sadownem 15 sierpnia każdego roku również obchodzimy ten zwyczaj. Przed naszą piękną świątynią gromadzą się mieszkańcy okolicznych wiosek wraz z uwitymi wieńcami. Starostami Dożynek w tym roku byli Państwo Anna i Piotr Ogonowscy z Morzyczyna Włóki.
Proboszcz parafii Sadowne ks. Stanisław Wojciechowski wychodzi powitać korowód dożynkowy i zaprosić do świątyni.
Przed rozpoczęciem mszy św. Pani Starościna przeczytała piękny wiersz dożynkowy i poprosiła o celebrowanie mszy świętej w intencji rolników i wszystkich parafian.
Wiersz Dożynkowy
U stóp Twych stoimy Boże Nieskończony.
Dzięki Ci składamy za ten dar, za plony.
Dzięki Ci składamy za te złote kłosy.
Słonko je ogrzało, wykąpały rosy.
Uwiliśmy wieńce z kłosów naszego zboża,
Niech nam błogosławi Święta Matka Boża.
Przynieśliśmy plony wszyscy wspólnie razem,
Dzięki Ci składamy przed Twoim ołtarzem.
Dzięki Ci składamy, Stwórco Nieba, Ziemi.
Niech Cię wiecznie wielbi całe ludzkie plemię.
Po mszy świętej cały korowód ruszył ustaloną trasą do celu, którym był Rynek Sadowieński. Korowód prowadzili Starostowie pani Ania i pan Piotr Ogonowscy z tradycyjnym chlebem niesionym na tacy. Tuż za nimi członkowie zespołu Sadowianki Bogusia i Zbyszek Danaj nieśli kosz z chlebkami i cały nasz zespół z piosenkami dożynkowymi na ustach.
Mel. ,,Dziewczę młode” d-moll
Naszych ojców obyczajem, jak łan zboża się kłaniamy,
/Staropolskim pozdrowieniem dzisiaj tutaj was witamy./bis
Tekst:
Jak długa jest droga od ziarenka do bochenka, wiedzą najlepiej twórcy chleba. Wyraża to też staropolska pieśń: ,,Kosiarze”
KOSIARZE 2 C
* Kosiarze stoją, stoją,
Żytka się boją.
/Kosiarze nie stójcie,
Żytka się nie bójcie.
Najlepiej rano z rosą,
Ciąć żytko kosą. /bis
* Najlepiej rano z rosą,
Ciąć żytko kosą.
/W południe za trudno,
Wieczorem za późno.
Najlepiej rano z rosą,
Ciąć żytko kosą. / bis
* Gdy wiatr zawieje, wieje,
Znikną nadzieje.
/I kosa stompnieje,
I żytko stwardnieje.
Najlepiej rano z rosą,
Ciąć żytko kosą. /bis
Mel. ,,Na polu stoi leszczyna” C-dur
Otwórz nam Panie pokoje/2x
Chleb położymy na stole./2x
Otwórz nam Panie ganeczek/2x
Bo tu niesiemy wianeczek./2x
Nie lada wianek nie lada/2
Bo go zrobiła gromada./2x
Dziś zwieńczył się rolniczy trud/2x
Pola sprzątnięte nie ma zbóż./2x
Tekst:
Zgodnie z polską tradycją ludową uwity wieniec powinien być ośpiewany, a wymowne słowa zawarte są w naszej piosence:
Mel: ,,12 listeczków” C
* Ten wianeczek z kłosów teraz ośpiewamy,
/Nim gospodarzowi/2x- w ręce go oddamy./bis
* Szliśmy tu przez wioskę, mijaliśmy chaty,
/Naszym gospodarzom/2x- niesiem plon bogaty./bis
* Żniwa zakończone, ucichło na polu,
/Lżej nam się zrobiło/2x- gdy zboże w zapolu./bis
* Będziemy tu śpiewać dożynkowe piosnki,
/Aż echo poleci/2x- od wioski do wioski./bis
* Wczoraj pełno pracy a dzisiaj jest święto,
/W polu zboża nie ma/2x- wszystko już sprzątnięto./bis
Tekst:
Zapraszamy teraz Gospodarza dożynek wraz z małżonką i te piękne wieńce przekazujemy w godne ręce Włodarza naszej gminy.
/Marysia czyta tekst ,,WIENIEC”/
Wieniec
Kłosy naszej ziemi w dożynkowym wieńcu,
rosły w ciepłym deszczu, dojrzewały w słońcu.
Przynosimy je dziś Gospodarzu Tobie,
w nich nasz trud zawarty i radość i zdrowie.
Przyjmij te kłosy złote wraz z gorącym sercem,
które Ci dajemy z dożynkowym wieńcem.
Ten zbożowy wieniec dziś przekazujemy
i szczęśliwego życia z serca winszujemy.
Tekst: Zapraszamy Starościnę i Starostę do złożenia daru chleba
i kwiatów /ziół/ oraz wysłuchanie okolicznościowej przyśpiewki.
Mel: ,,W zielonym gaiku jeleń wodę pije: C-dur
- A nasz pan Starosta niesie bochen chleba,
/Bo on wie najlepiej/2x- co ludziom potrzeba.
- A z bukietem kwiatów Starościna spieszy,
/By się nasz Gospodarz/2x- z takich darów cieszył.
- W imieniu rolników dajemy dar Boży,
/Krzyż i pocałunek/2x- niech Gospodarz złoży.
/Starościna czyta tekst o podaniu chleba, następnie wręcza kwiaty małżonce p. Wójta, a Starosta wręcza chleb p. Wójtowi/
Podanie chleba Gospodarzowi dożynek
Przyjmij Gospodarzu chleb z tej naszej ziemi.
Tobie nasz Włodarzu powierzyć go chcemy.
Wraz z tym bochnem złotym przyjmij serca nasze.
Dodamy doń jeszcze pieśni na okrasę.
Dziel, więc sprawiedliwie ten bochenek duży,
żeby każdy dostał na ile zasłużył.
/Pan Wójt czyni znak krzyża na chlebie, całuje chleb, podnosi do góry pokazując zebranym ten dar Boży i kładzie na stoliku, ponieważ idzie do tańca żniwnego/
Tekst: Zapraszamy teraz do tańca żniwnego/np./:.Pana Wójta z małżonką, przybyłych Gości …
/Wszyscy pląsają przy wieńcu./
Mel: ,,W zielonym gaiku jeleń wodę pije” C-dur
* Potocz się wianeczku, ty różany kwiecie,
//Żeby młodych ludzi/2x
Było na tym świecie./bis
* Potocz się wianeczku a kołem, a kołem,
//Po calutkim świecie/2x
Pokojem, pokojem./bis
* Potocz się wianeczku w cztery strony świata,
//Z chlebem i piosenką/2x
Od brata do brata./bis
* A są ci tu jeszcze mości Gospodarze,
//Dajemy im wieniec/2x
W tym serdecznym darze./bis
Mel: ,,Zachodźże słoneczko, skoro masz…” E -dur
ŻNIWIARECZKO MIŁA
M – Żniwiareczko miła, coś w polu robiła?
K – /Powiązałam snopki, ustawiłam kopki./bis
M – Żniwiareczko mała, czyś kłosy zebrała?
K – /Kłosy pozbierałam do kopy schowałam./bis
M – Żniwiareczko miła, czyś żniwa skończyła?
K – /Żniwa już skończyłam, zboże wymłóciłam/bi
M – Żniwiareczko mała, czy będziesz chleb miała?
K – /Będę chlebek miała i ludziom dawała./bis
Tekst: Gdy już chleba się najemy,
Lepszą Polskę zbudujemy.
W każdym domu bochen chleba,
Aby poszła od nas bieda.
Niech nam żyje rolnik drogi,
Bo bez niego kraj ubogi.
Niech nam orze, niech nam sieje,
Niech się w Polsce dobrze dzieje.
Rolnikowi cześć oddajmy,
Sto lat razem zaśpiewajmy,
Żeby w polu i w ogrodzie,
Czuł się panem daj to Boże.
Śpiew: /Sto lat, sto lat, sto lat, sto lat
Niechaj żyje nam./bis
D-dur Niech żyje nam rolniczy stan
Sto lat, sto lat, sto lat, sto lat,
Niechaj żyje nam.
Po oficjalnym powitaniu również publiczność miała okazję podzielić się symbolicznie z Wójtem Gminy Sadowne p. Waldemarem Cyranem, jego małżonką oraz Starostami Dożynek p. Anią i Piotrem Ogonowskimi chlebem upieczonym z tegorocznych zbiorów zbóż.
Dzielenie się chlebem z przybyłymi gośćmi i publicznością.
Na uroczystość przybyli: p. Elżbieta Lanc – Członek Zarządu Województwa Mazowieckiego, p. Krzysztof Fedorczyk– Starosta Powiatu Węgrowskiego, p. Mieczysław Wójcik– Wójt Gminy Stoczek, p. Andrzej Rostek – Prezes Związku Pszczelarzy Powiatu Węgrowskiego, p. Andrzej Kruszewski – Członek Zarządu Powiatu, ks. Stanisław Wojciechowski – Proboszcz Parafii Sadowne, ks. Tomasz Duszkiewicz – Kapelan Lasów Państwowych.
Uroczystość była też okazją do przekazania podziękowań i wyróżnień lokalnej grupie pszczelarzy.
W drugiej części uroczystości zaśpiewały zespoły: SADOWIANKI z Sadownego
MAŁKINIANKA z Małkini Górnej i ZŁOTE LATA z Sokołowa Podlaskiego
Oceniono również dożynkowe wieńce:
I miejsce – Grabiny,
II – Płatkownca,
III – Sojkówek,
Wyróżnienia: Morzyczyn Włóki, Morzyczyn Włościański i Wilczogęby.
Bogusia Danaj odbiera z rąk p. wójta podziękowanie.
Wszyscy uczestnicy otrzymali z rąk Wójta Gminy p. Waldemara Cyrana podziękowania za
Udział w Dożynkach Gminno-Parafialnych pod hasłem
,,Mała pszczoła – wielka praca”.
Sadowne, dnia 15 sierpnia 2017 roku
Źródło: SADOWIANKI, Barbara Wróbel, Sadowne 2022