Witamina D3
W naszym klimacie jest mało dni słonecznych, dlatego co druga osoba cierpi na niedobór witaminy D3. Bardzo ważna jest właściwie zbilansowana dieta oraz suplementacja witaminy D w przypadku noworodków, niemowląt oraz osób, u których zanotowano jej niedobory.
Witamina D jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Powstaje z pochodnej cholesterolu, która przekształca się z prowitaminy D pod wpływem działania promieni UV do witaminy D. Jaki wpływ na organizm dziecka ma witamina D?
- Witamina D3wpływa na prawidłowy rozwój dziecka.
- Dzięki tej witaminie wapńwchłania się w jelitach, dzięki czemu odkładany jest w kościach, co zapobiega krzywicy.
- Jej niedobór wpływa na łamliwość kości.
- Witamina ma pozytywny wpływ na uzębienie. Według badań dzieci, które regularnie ją przyjmowały, mają mniej ubytków w zębach mlecznych, a zęby stałe są odporniejsze na działanie próchnicy.
- Podawana w okresie dziecięcym może zapobiegać osteoporoziew starszym wieku.
- W połączeniu z wapniem reguluje pracę układu nerwowego i serca.
- Łagodzi stany zapalne.
- Bierze udział w regulacji stężenia glukozy we krwi.
- Działa pozytywnie na skórę.
Jak objawia się niedobór witaminy D3?
- Występuje nerwowość dziecka połączona z problemami z zasypianiem.
- Pojawiają się zaparcia.
- Zwiększa się napięcie mięśniowe.
- Rączki dziecka mogą zacząć drżeć.
- Zwiększa się potliwość, najczęściej w okolicy potylicy.
Przy wszystkich tych objawach konieczna jest wizyta u pediatry, który powinien zlecić badania krwi. Czasem konieczne jest zwiększenie dawki witaminy D przyjmowanej przez dziecko.
Co z dorosłymi?
W warunkach klimatycznych panujących w Polsce zapewnienie odpowiedniej do potrzeb syntezy witaminy D w skórze jest trudne nawet w okresie letnim. Niemożliwe jest również zapewnienie właściwej ilości witaminy D wyłącznie w oparciu o produkty spożywcze. Naturalnym źródłem witaminy D jest jej synteza w skórze – występuje ona pod wpływem promieniowania słonecznego. Niestety, wyniki badań pokazują, że rzeczywistą skuteczność syntezy skórnej obserwuje się jedynie u dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych (ale nie seniorów), które w okresie letnim często przebywają na otwartej przestrzeni – jeśli nie stosują kremów z filtrem przeciwsłonecznym SPF.
Ale nawet, jeśli uda się wytworzyć witaminę D w trakcie wakacji lub urlopu, to jej zasoby wystarczają jedynie na 2-3 kolejne miesiące. W efekcie, w późnych miesiącach jesiennych, przez całą zimę i całą wiosnę, a więc przez większą cześć roku, narażeni jesteśmy na życie w stanie niedoboru witaminy D. A konsekwencją może być obniżona odporność oraz poczucie ogólnego osłabienia.
Możemy wówczas skorzystać z naturalnego źródła witaminy D, jakim jest zróżnicowana dieta, bogata w ryby morskie, mleko, jaja kurze. Niestety zapewnienie właściwej ilości witaminy D wyłącznie w oparciu o produkty spożywcze, wymagałoby spożywania dziennie: kilkuset gramów ryb morskich, kilkudziesięciu jaj kurzych lub kilkunastu litrów mleka krowiego. Jest to, zatem, niemożliwe. Warto więc łączyć zdrową dietę, zawierającą wszystkie składniki odżywcze – w tym również witaminę D, z suplementacją (zalecaną przez ekspertów w każdym wieku).
Jak podawać witaminę D?
Noworodki i niemowlęta – Witamina D przenika w niewielkiej ilości do pokarmu kobiecego, dlatego suplementacja u matki nie rozwiązuje problemu zaopatrzenia w tę witaminę niemowlęcia. Bez względu na to czy niemowlę jest karmione piersią czy mlekiem modyfikowanym, zaleca się przez pierwsze pół roku życia suplementację witaminy D w ilości 400 IU/dobę. Z uwagi na rosnące potrzeby żywieniowe maluchów po 6. miesiącu życia rekomenduje się by codziennie suplementować 400-600 IU witaminę D aż do skończonego 12 miesiąca życia. Mleko stanowi podstawę żywienia dziecka w pierwszym roku życia, jednak eksperci są zgodni, że suplementacja witaminy D w tym okresie rozwojowym jest niezbędna z uwagi na szereg korzyści jakie niesie ze sobą.
Dzieci i młodzież (1-18 lat) – Dzieci powyżej 1. roku życia również znajdują się w grupie ryzyka niedoborów żywieniowych, związanych z witaminą D. Roczniaki mają zapotrzebowanie na witaminę D jest sześciokrotnie wyższe niż dorośli w przeliczeniu na kilogram masy ciała. Jak pokazują badania, spożycie tej witaminy z dietą jest przeważnie niewystarczające, stąd konieczność uzupełniania jej poprzez spożywanie produktów wzbogacanych w tę witaminę oraz jej suplementację – zawsze po konsultacji z lekarzem. Dzieci w wieku 1–10 lat nie muszą suplementować witaminy D, jeżeli przebywają na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami, przez co najmniej 15 minut w godzinach od 10.00 do 15.00, bez kremów z filtrem, w okresie od maja do września. Jeżeli warunki te nie są spełnione to warto suplementować witaminę D w dawce 600–1000 IU/dobę, w zależności od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok.
Osoby dorosłe (powyżej 18 lat) – suplementacja w dawce 800-2000 IU na dobę (zależnie od masy ciała) jest zalecana przez cały rok, jeśli nie można zagwarantować w okresie letnim wystarczającej syntezy witaminy D przez skórę.
Osoby starsze (65 lat i powyżej) powinny przyjmować dawkę 800-2000 IU przez cały rok ze względu na pogarszającą się z wiekiem skuteczność skórnej syntezy witaminy D.
Kobiety ciężarne i planujące ciążę – kobiety planujące ciążę powinny rozpocząć lub utrzymać suplementację zgodnie z wytycznymi dla dorosłych. Kobietom w ciąży rekomenduje się dawkę 1500-2000 IU na dobę. Suplementacja powinna się rozpocząć przynajmniej od drugiego trymestru ciąży.
Osobne wytyczne ustalono dla osób z grup ryzyka niedoboru witaminy D (np. wcześniaków), osób z otyłością (także dzieci i nastolatków), osób pracujących w nocy i o ciemnej karnacji. Osoby te wymagają większych dawek witaminy D i powinny one zostać indywidualnie dobrane przez lekarza.
Uwaga!!! Powinniśmy jednak pamiętać, że chociaż suplementy diety są dostępne w aptekach bez recepty, to należy je zażywać zgodnie z dawkowaniem znajdującym się na opakowaniu. Warto także rozpoczęcie suplementacji omówić z lekarzem, który na podstawie specjalistycznych badań określi dla nas odpowiednią dawkę i zdecyduje czy nie ma przeciwwskazań do przyjmowania preparatu.
Nadmiar witaminy D jest w tylko w niewielkiej ilości wydalany z organizmu człowieka i gromadzi się w narządach takich jak: wątroba, mózg, a także skórze, kościach oraz innych tkankach. Wywołuje również nadmierne uwalnianie wapnia z kości i odkładanie się go m.in. w nerkach, wątrobie, skórze, sercu, płucach, naczyniach krwionośnych, powodując zwapnienia.
Do symptomów przedawkowania należą:
– zapalenie skóry,
– nudności,
– utrata apetytu,
– bóle głowy i brzucha,
– biegunka lub zaparcia,
– wzmożone pragnienie,
– nadmierne pocenie,
– częste oddawanie moczu, który może być mętny,
– metaliczny smak w ustach,
– niewydolność nerek,
– opóźnienie rozwoju umysłowego i fizycznego,
– nadpobudliwość i rozdrażnienie,
– nieregularna czynność serca,
– zmiany w naczyniach krwionośnych i sercu, zwiększone ryzyko miażdżycy, zawału serca oraz kamieni nerkowych,
– możliwość wystąpienia wad rozwojowych u płodu.
Agata Tabor – pielęgniarka szkolna
Na podstawie:
https://zdrowie.parenting.pl/witamina-d3-a-rozwoj-dziecka
https://www.doz.pl/czytelnia/a14862-Czym_grozi_przedawkowanie_witaminy_D
