SPRAWA MIESZCZAN BROKOWSKICH
…NA BANICJĘ SKAZANYCH.
Przed pięcioma laty w kwietniu 2019 r. pan Jerzy Madzelan opublikował na stronie Opowieści brokowskich artykuł pt. Waśnie o karczmy, który dotyczy znaczenia propinacji w życiu społecznym i gospodarczym Broku w ciągu trzech pierwszych stuleci istnienia miasta oraz sporów wokół plebańskiej karczmy naruszającej prawa mieszczan. Jeden z wątków dotyczy okazałej karczmy biskupiej, którą pozostawała w arendzie Żydów, a położona była zaledwie o kilkadziesiąt kroków od wyjścia z kościoła. Polecam szczerze ten artykuł, bo traktuje o zdarzeniach obfitujących w zaskakujące zwroty akcji i odkrywa fakty dotąd nieznane.
W czasie kwerendy w Archiwum Głównym Akt Dawnych pan Jerzy Madzelan pozyskał unikatowy dokument z 1764 r., którego treść stanowi niezwykle ważny przyczynek do dziejów Broku i rozwijającej się w tym mieście alkoholowej przedsiębiorczości. Jest to sporządzony odręcznie w języku łacińskim na papierze czerpanym, oznaczonym okrągłą kancelaryjną pieczęcią herbową nieżyjącego już wówczas króla Augusta III, wypis, czyli – jak to wówczas określano – extract, z ksiąg przechowywanych w żelaznych skrzyniach grodu ostrowskiego, pod ścisłym nadzorem burgrabiego grodzkiego i zarazem podstarościego łomżyńskiego szlachetnego Walentego Ogonowskiego. A owego extractu z najwyższej próby starannością dokonał miejscowy skryba pod ścisłą kontrolą notariusza grodzkiego Pawła Podbielskiego.
Kosztami tej operacji miał zostać obciążony odbiorca dokumentu, czyli miasto Brok. Były one znaczne, bo tylko sam papier stemplowy – jak wynika z odcisku niewielkiej pieczęci – kosztował piętnaście groszy. W sumie odbiorca dokumentu powinien zapłacić 10 złotych, ale zapłacił tylko 4 złote. Wyjaśnić należy, że 1 ówczesny złoty polski równał się 30 groszom. Za garniec gorzałki smakosz tego trunku zapłacić musiał 6 złotych polskich. A garniec równał się pojemności 3,77 litra, co odpowiadało ówczesnym 4 kwartom albo 16 kwaterkom. Kopa jaj kosztowała 2 złote polskie.
Więcej na stronie https://madzelan.cba.pl/sprawa-mieszczan-brokowskich-na-banicje-skazanych/
