Z HISTORII BUDOWY KOŚCIOŁA W MAŁKINI

Artykuł powstał na podstawie notatek sporządzonych przez Aleksandra Szablaka (syna Ignacego), telegrafisty na stacji kolejowej w Małkini,  inicjatora i Przewodniczącego Komitetu Budowy Kościoła w Małkini.

W swoich notatkach zapisał on kopie dokumentów (w języku polskim, rosyjskim i po łacinie) kierowanych do władz państwowych (rosyjskich) oraz duchownych (biskupstwa płockiego), a także protokoły zebrań mieszkańców Małkini Górnej i Dolnej, w których odnotowane zostały nazwiska osób zaangażowanych w budowę kościoła. Notatki rozpoczynają się 30 listopada 1901 roku, a kończą 3 marca 1916 roku z przerwą między 12 grudnia 1907 a 3 marca 1916 roku. Zeszyt, w którym dokumentował etapy budowy kościoła jest w posiadaniu córki Aleksandra Szablaka – pani Elżbiety Fedoruk.

Wieś Małkinia należała do parafii Brok. Nie jest to blisko, bowiem od centrum Małkini do kościoła w Broku jest ok. 13 km (warto zauważyć, że należąca do parafii brokowskiej wieś Nagoszewka jest oddalona o ok. 18 km). Właśnie odległość była motywem dla mieszkańców Małkini Górnej i Dolnej, aby rozpocząć starania o budowę kościoła. Nie było to łatwe, bowiem władze carskie w XIX wieku niechętnie zezwalały na budowę kościołów katolickich w Królestwie Polskim, aczkolwiek zbudowano wówczas murowany kościół w niedalekiej Jasienicy (1873-1880) oraz kościół pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny w Ostrowi (1885-1893). Sytuacja zaczęła się zmieniać w pierwszej dekadzie XX wieku, po wydaniu 17/30 kwietnia 1905 roku przez cara Mikołaja II tzw. Ukazu tolerancyjnego [Ukaz najwyższy do Senatu rządzącego o utrwaleniu zasad tolerancji religijnej] dotyczącego spraw wyznaniowych w Rosji. W Królestwie Polskim był on ważny przede wszystkim dla unitów, którzy mogli zrezygnować z prawosławia i przejść do kościoła katolickiego. Dotyczyło to szczególnie diecezji lubelskiej i podlaskiej.

Więcej na stronie https://madzelan.cba.pl/z-historii-budowy-kosciola-w-malkini/