Dziecięcy raj
Zbliża się wiosna. Czas pomyśleć o ogrodach, zmianach w zielonym otoczeniu, dostosowaniu tego, co już może nam się opatrzyło, do potrzeb wszystkich użytkowników.
Może tym razem pomyślimy o naszych najmłodszych. Prawdą jest, że nawet mały ogród powinien być jak najlepiej przystosowany do zabaw dzieci. Ponadto przebywając w otoczeniu roślin i zwierząt, dzieci lepiej poznają przyrodę i nauczą się ją cenić.
Przy planowaniu ogrodu dziecięcego należy wziąć pod uwagę różne fazy rozwojowe dzieci i młodzieży. Na początku wystarczy piaskownica blisko domu, gdyż małe dzieci wymagają stałej uwagi. Nieco później należy zaspokoić potrzebę ruchu u dzieci – wtedy najbardziej przydatny jest duży trwały trawnik, który można obserwować z domu. Starsze dzieci potrzebują miejsc do zabaw z ukrywaniem się: tajemniczych, dzikich zakątków, nisz, kryjówek i zarośli.
Ogród należy podzielić w taki sposób, aby dzieci miały dostatecznie dużą przestrzeń do zabawy. Ruchome elementy i materiały (kamienie, żwir, piasek, drewniane polana i deski) są doskonałymi „klockami”, z których można budować stale nowe konstrukcje. Także dzięki modelowaniu powierzchni oraz drzewom, krzewom i żywopłotom można uzyskać znakomite powierzchnie do zabawy.
W szkole podstawowej wiele dzieci chce mieć własny zagon w ogrodzie, który z zapałem uprawiają i z którego zbierają własne pierwsze plony. Innym dziecięcym życzeniem jest posiadanie zwierzęcia domowego – dla niego także musimy wygospodarować trochę miejsca.
Dziecięce życzenia…
Urządzenia do zabawy powinny być wielostronne, przystosowane do zabaw grupowych i pobudzające pomysłowość dzieci. Piaskownica, brodzik i łączka dla małych dzieci muszą znajdować się bezpośrednio przy domu i nie w pełnym słońcu.
Trawnik lub nisko koszona łąka zapraszają do gry w piłkę i biegania. Podwórko z równą i utwardzoną powierzchnią nadaje się do jazdy na wrotkach i gry w piłkę.
Woda i piasek stwarzają wspaniałe możliwości chlapania się i budowania. Piasek powinien być zwięzły (niepłukany).
Woda w ogrodzie fascynuje dzieci w różnym wieku: od brodzika i węża ogrodowego przez strumyczki i własnej budowy cieki wodne aż do sadzawki ogrodowej z rybami. Zużycie cennego dobra, jakim jest woda, można regulować dzięki automatycznym zaworom.
Wspinanie się należy do ulubionych zabaw dziecięcych. Drzewa, na które można się wspinać, muszą mieć co najmniej 10 lat i odpowiednio mocne konary. Można także zbudować i pomalować na zielono rusztowanie do wspinania się. Splatając ze sobą gałęzie wierzby purpurowej (wikliny), można uzyskać już po paru latach mocną ścianę, przypominającą tzw. drabinkę szwedzką.
Różne huśtawki, równoważnie i zjeżdżalnie są także lubianymi urządzeniami do zabaw. Huśtawkę czasem zawiesza się w lecie na konarach drzew. Równoważnią może być deska umieszczona na pieńku.
Upragnionymi przez dzieci elementami placu zabaw są domki na drzewach, altanki i chatki. Chatki, szałasy i namioty można wykonać własnoręcznie, na przykład z drewna, a jeśli zdobędziemy odpowiednie wskazówki – także zbudować lepiankę z gliny. Każdy „wykona” z łatwością szałas z rosnących krzewów. W odstępach 50 cm od siebie sadzimy dzikie krzewy (byle bez kolców i cierni) na obwodzie koła, kwadratu lub owalu. Wewnętrzna średnica powinna wynosić 2,5–3 m. Jedno miejsce na obwodzie pozostawia się nie obsadzone – tam będzie wejście do szałasu. W następnym roku „ściany” szałasu zaczną się już zamykać. Odmiana zwisająca wiązu górskiego po kilku latach tworzy ze swych gałęzi gęstą altanę aż do ziemi. Szybciej można uzyskać altanę z rosnącej wikliny. Gdy elastyczne pędy osiągną odpowiednią długość, można je związać u góry i na bokach. Bardzo atrakcyjne dla dorosłych i dla dzieci są altany z drewnianych kratek gęsto obrośniętych kokornakiem wielkolistnym lub winobluszczem pięciolistkowym.
Przy miejscu przeznaczonym na ognisko dzieci uczą się obchodzenia z ogniem. Miejsce to nie może znajdować się pod koronami drzew ani w pobliżu obiektów łatwopalnych.
Bezpieczeństwo dzieci…
W ogrodzie nie powinny znajdować się trujące rośliny dopóki nie uzyskamy pewności, że nasze dzieci umieją je rozpoznać i uniknąć niebezpieczeństwa. Także rośliny nie zawierające substancji trujących często nie nadają się do spożycia. Można je na początek wykorzystać do nauczania dzieci (przez zabawę), że są gatunki, których należy się wystrzegać.
Nawet płytka sadzawka ogrodowa powinna być ogrodzona; najlepsze są płotki, dzięki którym dziecko może wejść do wody tylko pod opieką dorosłych.
Wszystkie krawędzie urządzeń przeznaczonych do zabawy – stopnie schodów i narożniki – muszą być zaokrąglone. Wszystkie narzędzia ogrodnicze, nawozy i środki ochrony roślin muszą być przechowywane w miejscu niedostępnym dla dzieci.
Tekst: Sławek Chyliński
Na podstawie: „Ogród źródłem radości”, Herta Simon…
