Rowerem do Torfowiska

Ciekawą i dość przyjemną dla rowerzystów może być wycieczka do „Torfowiska Kules”.

Wycieczkę, jak zwykle, rozpoczynamy w centralnej części Sadownego, ze stałego punktu wycieczkowego – plac przed Gminnym Ośrodkiem Kultury.

Stąd wyruszamy ul. Kościuszki w kierunku miejscowej szkoły. Po pokonaniu ok. 450 m skręcamy przy krzyżu w prawo w ul. Grunwaldzką. Dalej na wprost do skrzyżowania dróg: krajowej K-50 i powiatowej Sadowne – Stoczek (ok. 900 m). Tu skręcamy w lewo, w kierunku Stoczka i Stacji PKP Sadowne. Przed nami 2,7 km drogi asfaltowej pośród niewielkich wzgórz morenowych i lasów przeważnie sosnowych. Mijamy też po prawej dawną fabrykę cegły Silikaty. Po dojechaniu do przejazdu kolejowego skręcamy w drogę piaszczystą w prawo, w kierunku Zieleńca. Dalej poruszamy się wyboistą drogą wzdłuż torów kolejowych – po prawej cały czas mamy już „Torfowisko Kules”. 1,1 km i początek miejscowości Zieleniec. Tu szlaban na drodze bocznej po prawej i pierwsza tablica tematyczna. Jest to początek ścieżki przyrodniczej wokół „Torfowiska Kules”.

Dotychczas pokonaliśmy ok. 5 km, ale jeśli ktoś zdecyduje się na inną trasę, to polecamy dłuższą, np. z Sadownego przez Drak i Sokółkę – ok. 6,6 km. Nie polecamy krótszej trasy z Sadownego do Zieleńca drogą krajową K-50 – tylko 4,4 km, ale nadmierny ruch pojazdów może być niebezpieczny.

O „Torfowisku Kules” (na podstawie www.nadbugiem.com.pl)

Ścieżka przyrodnicza przebiega wokół „Torfowiska Kules” na terenie gminy Sadowne (Nadleśnictwo Łochów, Leśnictwo Zieleniec), w Nadbużańskim Parku Krajobrazowym.

Torfowisko położone jest w polodowcowej niecce otoczonej zwydmieniami morenowymi. Długość ścieżki wynosi ok. 1600 m. Na jej trasie znajduje się 8 przystanków z bogato ilustrowanymi tablicami tematycznymi. Torfowisko o pow. 27,60 ha (oddz. 71c i 72j) posiada status użytku ekologicznego.

Flora
Szata roślinna torfowiska jest zróżnicowana. Centralnie położone, małe jeziorko dystroficzne porastają zbiorowiska roślinności wodnej budowane przez rdestnicę pływającą oraz chronione grzybienie białe. Na jego obrzeżach wykształciły się szuwary pałki szerokolistnej turzycy zaostrzonej. Zasadniczą część tworzy roślinność torfowiskowa. Do typowych należą zbiorowiska: turzycy dzióbkowatej, turzycy nitkowatej, situ rozpierzchłego oraz mszar kępkowo-dolinkowy, na którym rosną niewielkie okazy sosny i brzozy omszonej. Na obrzeżach torfowiska licznie rośnie chroniona kruszyna pospolita. Wśród borów sosnowych otaczających torfowisko największą powierzchnię zajmuje bór bagienny, mniejszą – bór świeży, a najmniejszą bór suchy.

W lasach licznie reprezentowany jest świat grzybów. Spotkać tu można szereg gatunków, m.in.: koźlarze (babka, pomarańczowo – żółty), podgrzybki (brunatny, zajączek), maślarze (sitarz, pstry), mleczaje (rudy, płowy, paskudnik, wełnianka), hełmówkę obrzeżoną, rycerzyka czerwonozłotego, lisówkę pomarańczową, klejka lepkiego, krowiaka podwiniętego zwanego olszówką, twardzioszka czosnaczka, muchomory (mglejarka, cytrynowy, czerwony, plamisty) oraz gałęziaka. Zwydmienia sąsiadujące od strony północnej z torfowiskiem są eksploatowane na skalę przemysłową. Ich obrzeża porastają zbiorowiska traworośli porębowych z panującym trzcinnikiem piaskowym oraz nitrofilne zbiorowiska krzewinkowo – zaroślowe z przewagą jeżyn i szybko rosnących gatunków drzewiastych. Na terenie piaskowni jednym ze zbiorowisk jest murawa ze szczotlichą siwą. Nieczynne torowisko prowadzące do piaskowni porasta ciepłolubna roślinność okrajkowa i rudealna. Rośnie tu chroniony gatunek storczyka – kruszczyk szerokolistny.

Fauna
Ssaki. Wśród większych ssaków swoją ostoje mają tu: lis, kuna leśna i sarna, a w poszukiwaniu pokarmu i na odpoczynek zachodzą dzik, jenot, jeleń i łoś. Mało zbadane zostało występowanie gryzoni, nietoperzy oraz ssaków owadożernych.

Ptaki. Wśród bogatego zespołu ptaków na uwagę zasługują gatunki wodno błotne: perkozek, krzyżówka, cyraneczka, płaskonos, żuraw, wodnik, bekas kszyk, błotniak stawowy, rokitniczka, potrzos i trzcinniczek. Do 1999 r. istniała tu kolonia mewy śmieszki licząca ok. 1500 par. Z uwagi na duże zróżnicowanie drzewostanów i ich struktury licznie reprezentowane są gatunki leśne. Oprócz wszędzie pospolitych ptaków takich jak np. zięba, rudzik, śpiewak, kos, świergotek drzewny, kapturka, bogatka, sójka, czy kowalik, spotkać można ciekawsze np. rzadkiego drozda paszkota, raniuszka, czy kobuza. Zarośla i obrzeża drzewo-stanów zasiedlają: gąsiorek, jarzębatka, cierniówka i piegża. Na otwartej powierzchni wydmy występują:  sieweczka rzeczna,  świergotek polny, lerka, pliszka siwa, białorzytka i lelek.

Gady i płazy. Z tej grupy zwierząt występują: jaszczurka zwinka i żyworódka, zaskroniec oraz kumak nizinny, grzebiuszka ziemna i żaby – wodna, trawna i moczarowa. Zwierzęta te znajdują na torfowisku i w jego otoczeniu doskonałe miejsca do rozrodu.

Owady. Różnorodność środowisk warunkuje bogaty świat zwierząt bezkręgowych, a w szczególności owadów. Do osobliwości należy występowanie bardzo rzadkich na terenie Polski motyli dziennych: pazia żeglarza, modraszka bagniczka i szlaczkonia torfowca. Warto wymienić także inne, ciekawe motyle: rusałkę żałobnika i mieniaka tęczowca. Wśród motyli nocnych interesującymi gatunkami są: pawica gruszówka oraz barczatka dębówka. Do interesujących gatunków żyjących na wydmie należą: mrówkolew pospolity, siwoszek błękitny z rodziny szarańczowatych oraz trzyszcz leśny i piaskowy – przedstawiciele chrząszczy. Mało zbadane zostały owady leśne oraz owady i inne bezkręgowce związane z torfowiskiem, m.in. ważki, skorupiaki, mięczaki, pajęczaki oraz pluskwiaki.

Musimy to wszystko zobaczyć, a zwłaszcza krajobrazy. A droga powrotna? Taka sama, jak dojazd do Torfowiska. Warto odwiedzić to miejsce, tzw. użytek ekologiczny – gwarantowane niezapomniane wrażenia z kontaktu z naturą i… świeże powietrze. Aha, jeszcze liczy się tak pożądana przez wszystkich „utrata kalorii”. Polecamy!

Tekst/foto: Sławek Chyliński

Źródło: www.nadbugiem.com.pl