Ciasta – makowiec
W świąteczny czas na babcinym stole pojawiał się makowiec – zawsze był wyśmienity. Może spróbujmy wykonać go sami.
Makowiec I
Składniki:
– 1 szklanka maku (najlepiej zmielonego, dostępnego w wielu sklepach)
– 1 szklanka cukru
– garść mieszanych bakalii (rodzynki, orzechy, owoce kandyzowane, daktyle)
– 20 dag małych bezów
– 1 szklanka ubitej śmietany kremówki (może być z torebki)
– aromat migdałowy
– cukier waniliowy
– tłuszcz do tortownicy
Wykonanie:
Jeśli korzystamy ze zwykłego maku, należy go uprzednio umyć na sicie, a następnie zalać wrzątkiem i odstawić na kilka godzin, najlepiej na noc. Następnego dnia mak odsączyć i trzykrotnie przepuścić przez maszynkę lub zmiksować (mak mielony przygotować według przepisu na opakowaniu). Bakalie przebrać i drobniutko posiekać. Z cukru, cukru waniliowego i 3-4 łyżek gorącej wody ugotować gęsty syrop (tzw. „do nitki”, co oznacza, że upuszczona z łyżeczki kropla syropu pozostawia za sobą ciągnącą się nitkę). Do gorącego syropu dodać kilka kropli aromatu migdałowego, mak i bakalie, dokładnie wymieszać. Ostudzić do temperatury pokojowej. W natłuszczonej tortownicy układać warstwami masę makową i bezy. Przykryć folią spożywczą i wstawić do lodówki przynajmniej na 2 godziny. Przed podaniem przybrać bitą śmietaną.
Makowiec II
Składniki:
– 25 dag maku
– 1 szklanka cukru
– 8 jajek
– 3 łyżki tartej bułki
– aromat waniliowy
– sól
– tłuszcz i tarta bułka do formy
– cukier puder i cukier waniliowy do posypania
Wykonanie:
Mak sparzyć wrzątkiem na sicie i trzykrotnie przepuścić przez maszynkę albo zmiksować. Żółtka utrzeć z cukrem na krem, a następnie po łyżce dodawać zmielony mak i tartą bułkę, doprawić do smaku aromatem. Białka ubić ze szczyptą soli na sztywną pianę, delikatnie połączyć z masą makową, przełożyć do natłuszczonej i wysypanej tartą bułką formy. Wstawić do nagrzanego piekarnika (180- 200 st. C) na ok. 40 minut. Przed podaniem posypać cukrem pudrem wymieszanym z cukrem waniliowym (najlepiej przez sitko) lub polać dowolną polewą.
Makowiec III
Składniki:
– 20 dag maku
– 1 szklanka cukru
– cukier waniliowy
– 12 ½ dag masła (pół kostki)
– 5 jajek
– 8 łyżek kaszy manny
– 50 dag jabłek
– sok z cytryny
– 1 torebka proszku do pieczenia
– sól
Wykonanie:
Mak wypłukać na sicie, zalać wrzątkiem i odstawić na 15 minut, a następnie dokładnie odsączyć i dwukrotnie przepuścić przez maszynkę albo dokładnie zmiksować. Masło stopić. Jajka utrzeć z cukrem i cukrem waniliowym oraz szczyptą soli, a następnie wymieszać ze zmielonym makiem i stopionym masłem. Kaszę wymieszać z proszkiem do pieczenia. Jabłka zetrzeć na tarce z dużymi otworami, skrapiając od razu sokiem z cytryny, a następnie dodać do makowej masy razem z kaszą i dobrze wymieszać. Ciasto przełożyć do natłuszczonej i wysypanej tartą bułką tortownicy, a następnie wstawić do nagrzanego piekarnika (180-200 st. C) na 45-50 minut.
Makowiec IV
Składniki:
Ciasto drożdżowe:
– 1 kg mąki
– 1 szkl. cukru
– 1 szkl. Mleka
– 250 g masła
– 10 dag drożdży
– 4 żółtka
– 1 łyżeczka soli
– zapach waniliowy – kilka kropli
Masa makowa:
– 1 kg maku
– 4 białka
– 600 g cukru
– 120 g masła
– zapach migdałowy
– 2-3 łyżki miodu
– skórka pomarańczowa (ilość według uznania)
– 100 g rodzynek
+ 1-2 białka dodatkowe
Wykonanie:
Ciasto drożdżowe:
Mleko podgrzewamy, ale nie zagotowujemy. W ciepłym mleku rozpuszczamy drożdże z 1-2 łyżeczkami cukru. Zostawiamy w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Rozpuszczamy paczkę masła i zostawiamy do ostygnięcia. Żółtka ubijamy z cukrem. Do miski lub większego garnka wsypujemy mąkę, dodajemy żółtka z cukrem, przestudzone masło, wyrośnięte drożdże, sól i zapach waniliowy. Wyrabiamy ciasto drożdżowe ręcznie tak długo, aż wszystkie składniki się połączą i ciasto zacznie odchodzić od ręki. Wyrobione ciasto przykrywamy ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia.
Masa makowa:
Mak należy sparzyć – najlepiej gotować na bardzo małym ogniu przez 25 minut. Mak wylewamy na wyłożony gazą durszlak i zostawiamy do ostygnięcia. Zimy mak mielimy jeden raz, jeżeli mamy przy maszynce sitko do maku z małymi dziurkami, albo trzy razy, gdy nie mamy takiego sitka. Mak najlepiej przygotować dzień wcześniej. Ubijamy pianę z białek i dodajemy do zmielonego maku. Masło rozpuszczamy i też dodajemy do maku, masło nie musi być zimne. Dodajemy pozostałe składniki: cukier, miód, zapach migdałowy, skórkę pomarańczową i namoczone rodzynki, mieszamy. Jeśli mak jest za mało słodki, to dodajemy jeszcze cukru lub miodu.
MAKOWIEC:
Na stolnicę wysypaną mąką wykładamy dużą garść ciasta drożdżowego. Ciasto rozwałkowujemy cienko na szerokość blaszki, w której będziemy piekli naszego makowca. Na rozwałkowane ciasto wykładamy przygotowaną masę makową. Mak smarujemy rozbitym białkiem, żeby po upieczeniu nie odchodził od ciasta. Teraz zwijamy naszego makowca i układamy we wcześniej wysmarowanej blaszce. Ciasto odkładamy w ciepłe miejsce żeby jeszcze trochę podrosło, a w tym czasie włączamy już piekarnik na temp. 170-180 stopni. W międzyczasie przygotowujemy następne makowce, do wyczerpania składników. Powinno w sumie wyjść 4-6 makowców. Pieczemy je około godziny. Po wyjęciu możemy przyozdobić cukrem pudrem lub lukrem.
Tekst: Sławek Chyliński
Źródła:
– „Kuchnia polska”, Małgorzata Caprari, Warszawa 2006
– www.wielkiezarcie.com
– Internet
