Bajki i satyry – Ignacy Krasicki
10 grudnia 2024 roku w Zespole Szkół Ponadpodstawowych w Sadownem już po raz siódmy odbył się Turniej Lektur Szkolnych. W tym roku na scenie prezentowano twórczość Ignacego Krasickiego.
W tym roku to już siódma edycja Turnieju Lektur Szkolnych, który odbywa się w sadowieńskim Zespole Szkół Ponadpodstawowych. Jego pomysłodawczynią i organizatorką od pierwszej edycji jest p. Mirosława Renik, która na co dzień dba o księgozbiór szkolny, jego poczytność przez uczniów oraz zaopatrzenie biblioteki we wszelkie nowości wydawnicze. I bardzo ważna informacja: Turniej odbył się w ramach realizacji zadnia z „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021 – 2025” Ministerstwa Edukacji Narodowej.
W Turnieju zawsze biorą udział wszystkie klasy Liceum Ogólnokształcącego oraz Technikum Żywienia i Usług Gastronomicznych, a polega on na zaprezentowaniu w formie przedstawienia fragmentu aktualnej lektury szkolnej, w tym roku są to bajki i satyry Ignacego Krasickiego.
Ignacy Błażej Franciszek Krasicki (1735-1801) – pisarz i duchowny katolicki, był biskupem warmińskim i arcybiskupem gnieźnieńskim. Znany jest przede wszystkim jako doskonały poeta, najsłynniejszy przedstawiciel polskiego Oświecenia oraz prekursor polskiej powieści nowożytnej.
Początek kariery literackiej Księcia Biskupa to rok 1775. Wtedy na obiadach czwartkowych u Stanisława Augusta Krasicki zaprezentował fragmenty poematu heroikomicznego „Myszeida”. Wielką popularność zdobyła też jego strofa „Hymn do miłości ojczyzny”, pełniąca wręcz funkcję nieoficjalnego hymnu Polski. Jako reprezentant klasycyzmu, zwykle decydował się na gatunki literackie o antycznym rodowodzie: bajkę, satyrę, poemat heroikomiczny oraz dialog zmarłych, mogący się dziś wydawać formą szczególnie egzotyczną a wręcz ezoteryczną literacko. Posługiwał się dość łatwym do rozszyfrowania pseudonimem literackim X.B.W. – Xiąże Biskup Warmiński.
Nowy w Polsce gatunek literacki jakim była powieść wykorzystał w Mikołaja Doświadczyńskiego Przypadkach (1776 ) oraz Panu Podstolim (1778-1784). W obu powieściach widać zachowanie równowagi między funkcją dostarczania przyjemności z obcowania z pięknem, oddziaływaniem na uczucia oraz edukacją, podobnie jak w retoryce antycznej. Oba utwory propagowały też wór przykładnego obywatela i zapobiegliwego gospodarza w myśl idei fizjokratyzmu.
Szczególnie płodne artystycznie okazały się lata 1775-1780. Ukazała się wtedy Myszeida, Monachomachia (1778 r., anonimowo, powstała ponoć na tle rozmowy z Fryderykiem II), Satyry oraz Bajki i przypowieści (1776-1778), które stanowią najtrwalszy pomnik literacki Oświecenia stanisławowskiego. Jeszcze w roku 1778 ukazał się francuski, a dziesięć lat później niemiecki przekład Myszeidy. Wydał również komedię Solenizant, Statysta i Łgarz, jednak posłużył się pseudonimem Michał Mowiński.
Turniej…
10 grudnia w sali gimnastycznej Liceum gości oraz uczniów powitali organizatorzy Turnieju: Dyrektor ZSP w Sadownem p. Sławomir Ryszawa i p. Mirosława Renik. Zebranym przedstawiono historię i zasady Turnieju oraz zaprezentowano Komisję Konkursową – w tym roku w składzie: p. Mirosława Renik, p. Maria Dobies, p. Karolina Podgórska i p. Janusz Sternicki.
Już dużo wcześniej dokonano losowania, podczas którego ustalono, jakie utwory I. Krasickiego przygotują pod okiem wychowawców i zaprezentują poszczególne klasy. W dniu dzisiejszym odbyło się natomiast losowanie „numerów startowych”. Oto kolejność występów:
- Klasa III Technikum Gastronomicznego, wychowawca – p. Elżbieta Rukat, utwór – „Rolnik”
- Klasa V Technikum Gastronomicznego, wychowawca – p. Magdalena Figoń, utwór – „Do króla”
- Klasa IV Liceum Ogólnokształcącego, wychowawca – p. Marta Osman, utwór – „Małżeństwo”
- Klasa III Liceum Ogólnokształcącego, wychowawca – p. Kamil Kiełek, utwór – „Przyjaciele”
- Klasa II Technikum Gastronomicznego, wychowawca – p. Urszula Subda, utwór – „Kot i kogut”
- Klasa I Liceum Ogólnokształcącego, wychowawca – p. Beata Bodzon, utwór – „Ojciec i dziecię”
- Klasa II Liceum Ogólnokształcącego, wychowawca – p. Mariusz Wójcik, utwór – „Żona modna”
- Klasa IV Technikum Gastronomicznego, wychowawca – p. Elżbieta Dernałowicz, utwór – „Czapla, ryby i rak”
Po występach Komisja Konkursowa udała się na naradę. Czas ten wykorzystał p. Dyrektor Ryszawa, losując wspólnie z ks. Krzysztofem Rzepczyńskim tytuły kolęd, które zaśpiewają poszczególne klasy podczas Turnieju Kolęd 20 grudnia br. w ZSP Sadowne.
Po burzliwych obradach Komisji, wreszcie przyszedł czas na ogłoszenie wyników Turnieju Lektur Szkolnych. Oto one:
I miejsce
– Klasa II Liceum Ogólnokształcącego za utwór „Żona modna”
– Klasa IV Technikum Gastronomicznego za utwór „Czapla, ryby i rak”
II miejsce
– Klasa III Liceum Ogólnokształcącego za utwór „Przyjaciele”
Miejsca trzeciego nie przyznano. Laureaci miejsca I-ego otrzymali nagrody finansowe w kwocie 350 zł, a II-ego – 200 zł, sponsorowane przez Radę Rodziców. Pozostałe klasy uczestniczące w Turnieju otrzymały także nagrody w postaci voucherów-np. szczęśliwy numerek, dodatkowe punkty na sprawdzianie czy możliwości niewykonania zadania domowego, itp.
Były też dodatkowe wyróżnienia: najlepsza aktorka – Magda Narowska, kl. II LO (rola żony w „Żonie modnej”), najlepszy aktor – Mikołaj Solarski, kl. II LO (rola męża w „Żonie modnej”), najlepszy kostium – Filip Mioduszewski, kl. IV TG (strój raka w „Czapli, rybach i raku”).
Dodatkową nagrodę – Starosty Węgrowskiego – za scenografię (staw w utworze „Czapla, ryby i rak”) otrzymała klasa IV Technikum Gastronomicznego i wychowawca p. Elżbieta Dernałowicz.
Nagrody wręczyli członkowie Komisji Konkursowej.
Bardzo ładne przedstawienia, bardzo dobra gra aktorska, kostiumy i scenografia. Gratulacje dla wszystkich klas i ich wychowawców. I jeszcze jedno – Mikołajki minęły i Mikołaj już sobie pojechał, dlatego proszę się nie dziwić, że za niego „robotę wykonał” miś, częstując wszystkich obecnych cukierkami.
Tekst/foto: Sławek Chyliński
