Z rosyjskich archiwów!
Jedna z internautek z Warmii była tak miła i przesłała nam zdjęcie znalezione przez siebie w rosyjskich archiwach.
Zdjęcie nosi datę: 20.09.1944 r. i prawdopodobnie przedstawia stację kolejową w Sadownem zaraz po wyzwoleniu. Czy tak?
Jak pisze Edward Sówka w „Sadowieńskich obrazach” (http://info.sadowne.pl/?p=7797) – Już w pierwszych dniach sierpnia dały się słyszeć dalekie, dudniące odgłosy zbliżającej się wojny 1944 roku…. W tym nowym czasie – Wojska I Frontu Białoruskiego toczyły zacięte walki w międzyrzeczu Bugu i Wisły, dążąc do wyjścia na północny brzeg pierwszej z tych rzek. 48-ma armia, nacierając w ścisłym współdziałaniu z 23-cią armią, opanowała Czyżew, Zaręby Kościelne i po sforsowaniu rzeki Brok kierowała się w stronę Ostrowi Mazowieckiej i następnie wzdłuż szosy na Różan. Nacierająca na jej lewym skrzydle 65-ta armia, po opanowaniu 9 sierpnia Sokołowa Podlaskiego i Węgrowa, rozwinęła natarcie i wzdłuż wschodniego brzegu Liwca. Dążąc do sforsowania Bugu na wschód od Wyszkowa, armia ta 10 sierpnia opanowała Sterdyń, 12 – Stoczek Węgr., 22 – Sadowne i 26 sierpnia uchwyciła w rejonie Udrzyna przyczółek na północnym brzegu Bugu. 28 sierpnia 48-ma armia opanowała Ostrów Mazowiecką, a 65-ta zajęła Brok (Kazimierz Sobaczak – „Wyzwolenie Mazowsza w latach 1944-45”, Rocznik Mazowiecki – tom I – 1967). Około dwóch tygodni toczyły się boje na rozwiniętej wzdłuż torów kolejowych linii frontu rosyjsko – niemieckiego. Cały teren dawnej gminy Sadowne, z wyjątkiem Kołodziąża i Bojewa, utrzymywany był przez ten okres w rękach Niemców, którzy – widząc zaciskające się od zachodu i wschodu kleszcze okrążenia – opuścili 22 sierpnia Sadowne, wycofując się za linię Bugu, za którym zniszczyli most na wysokości Broku. Ustępujący okupant dopełnił dzieła zniszczenia Sadownego, paląc wiele ocalałych z wrześniowego pogromu budynków.
Czy zdjęcie przedstawia naszą stację kolejową i potwierdza jej stopień zniszczenia? Chyba tak i są to pozostałości września 1939 r. oraz sierpnia 1944 r. Jak myślicie?
A może ktoś z Państwa posiada w swoim archiwum fotografie, które pokazują Sadowne i okolice w tym okresie? Jeśli tak, to proszę się nimi pochwalić!
Tekst: Sławek Chyliński
