Uczczono bohaterów Wilczogąb
W hołdzie bohaterskim mieszkańcom wsi Wilczogęby…
„W HOŁDZIE BOHATERSKIM MIESZKAŃCOM WSI WILCZOGĘBY W 70 ROCZNICĘ ZABEZPIECZENIA LOTNICZEGO ZRZUTU BRONI 16/17 IV 1944R. 14 IX 2014R. MIESZKAŃCY WSI WILCZOGĘBY”
Tej treści napis na tablicy, umieszczonej na pomniku POW w Wilczogębach, od 11 listopada upamiętnia 70-tą rocznicę zrzutu broni w tej miejscowości oraz dokonania bestialskiego mordu hitlerowców na jej mieszkańcach.
Uroczystości rozpoczęły się przedpołudniową mszą świętą w kościele parafialnym w Sadownem, po czym uczestnicy przenieśli się na skrzyżowanie dróg w miejscowości Wilczogęby, gdzie usytuowany jest pomnik wybudowany dla uczczenia pamięci poległych członków plutonu Polskiej Organizacji Wojskowej. Na tym właśnie pomniku umieszczono pamiątkową tablicę.
Przybyli goście mieli okazję zapoznać się z historią wspomnianego zrzutu broni i tragicznymi wydarzeniami, które nastąpiły wkrótce po nim. Opowiedział o nich p. Sławomir Styś, który poprowadził również tę uroczystość. Aby właściwie oddać doniosłość i istotę tego wydarzenia, posłużmy się jego słowami:
„W drugiej części naszych uroczystości zgromadziliśmy się przy pomniku wybudowanym dla uczczenia pamięci poległych członków plutonu Polskiej Organizacji Wojskowej. Do Komitetu budowy weszli: Antoni Wycech, Aleksander Wycech, Czesław Żdżalik, Stanisław Szczechura s. Jana, Stanisław Szczechura s. Adama, Czesław Puścion, Stefan Wycech. Jako gość i doradca został zaproszony Tomasz Szczechura oraz Jan Puścion i Jan Ojdana, jako członkowie dawnego plutonu POW. Uroczystości związane z odsłonięciem pomnika odbyły się 3 września 1933 r. Wzięło w nich udział około 5000 osób. Odsłonięcia pomnika dokonał Starosta Węgrowski Pan Wiśniewski. Przy pomniku tym odbywało się szereg uroczystości, a opiekę nad nim sprawowali uczniowie szkoły, a po jej zamknięciu społeczeństwo wsi, szczególnie strażacy z OSP. Obecnie pomnik jest własnością gminy Sadowne.
W bieżącym roku Urząd Gminy wsparł finansowo remont otoczenia pomnika. Rok 2014 to dla Wilczogąb 510. rocznica powstania miejscowości i 70-ta rocznica dokonania przypadkowego zrzutu broni i innych materiałów dla Armii Krajowej. Lotnik, wskutek pomyłki, dokonał zrzutu w Wilczogębach zamiast w Wielgiem. Zrzut został podjęty przez miejscowych działaczy i tymczasowo ukryty w różnych miejscach, a następnie przewieziony do lasu „Jegiel” już pod dowództwem Henryka Małkińskiego – komendanta z miejscowego oddziału Armii Krajowej. Wiadomość o zrzucie i o ludziach, którzy wzięli udział w zabezpieczeniu go, dotarła do Niemców, a w dniu 31 maja 1944 r. zjechała z Ostrowi Mazowieckiej ekspedycja karna. Aby poszukiwanych nie zaalarmować przed czasem, żandarmi pozostawili samochody na szosie i udali się pieszo. Udało im się w ten sposób zaskoczyć większość obwinionych, których wyłapywali i gromadzili w remizie strażackiej. Tu odbywało się badanie, podczas którego Niemcy okrutnie katowali trzonkami od bosaków strażackich. Prawdopodobnie już na wozie, podczas transportu do samochodów, skonał Eugeniusz Wycech. Aresztowanych wywieziono do Ostrowi Mazowieckiej, gdzie w więzieniu zmarli: Stefan Gałązka i Eugeniusz Marczyk. Pozostali: Bolesław Wycech z synami Dariuszem i Nikiforem, Aleksander Prabucki, Eugeniusz Sówka i Stanisław Puścion, zostali potem zabrani do Niemiec, gdzie zginęli. Spośród pochwyconych powrócił po wojnie jedynie Kazimierz Szczechura.
Mieszkańcy wsi Wilczogęby w dniu 9 września 2014 r., na zebraniu wiejskim, postanowili uczcić 70-tą rocznicę zrzutu broni oraz dokonania bestialskiego mordu niewinnych mieszkańców – ufundowaniem tablicy pamiątkowej i umieszczeniem jej na pomniku. W tej sprawie zwróciliśmy się z prośbą do Rady Gminy w Sadownem, która pozytywnie zaakceptowała nasz wniosek. Zebranie wiejskie w dniu 26 października 2014 r. postanowiło, że uroczystości związane z odsłonięciem tablicy pamiątkowej odbędą się 11 listopada 2014 r. i uchwaliło program uroczystości oraz listę zaproszonych gości”.
Po tych słowach, w obecności pocztów sztandarowych gminnych jednostek OSP, nastąpiło odsłonięcie tablicy pamiątkowej. Zaszczyt ten przypadł w udziale: pp. Tadeuszowi Danajowi – radnemu Powiatu Węgrowskiego, w imieniu Starosty Węgrowskiego, Waldemarowi Cyranowi – Przewodniczącemu Rady Gminy Sadowne, Zdzisławowi Traczowi – Wójtowi Gminy Sadowne, Stanisławowi Stysiowi – sołtysowi wsi Wilczogęby oraz ks. kanonikowi Stanisławowi Wojciechowskiemu – proboszczowi miejscowej parafii, który dokonał również poświęcenia tablicy.
Poległych i pomordowanych uczczono minutą ciszy, złożono też pod pomnikiem wiązanki kwiatów oraz zapalono symboliczne znicze, a zaproszeni goście, w krótkich wystąpieniach, oddali im swój hołd.
Tekst: Sławek Chyliński/Sławomir Styś
Foto: sch
